Zo’n 300 euro of ruim 32 procent van de jaarlijkse nettoelektriciteitsfactuur. Zoveel betaalt een gemiddeld Vlaams gezin aan de zogenoemde openbaredienstverplichtingen (ODV). Daar zitten onder meer de kosten van onze straatverlichting bij, de installatie van publieke laadpalen of budgetmeters, maar vooral de kosten van groene stroom. Dat berekende de Vlaamse energieregulator VREG in een nieuwe studie, waarin hij de ondoorzichtigheid van het systeem aan de kaak stelt én de eenzijdige afwenteling van de kosten op de stroomfactuur.
De totale kost van de ODV bedraagt 1,4 miljard euro per jaar. De grote slokop is de ondersteuning van de hernieuwbare energie. Van die 1,4 miljard euro gaat jaarlijks 1,3 miljard naar subsidies voor groene energie, zo berekende de VREG.
De afwenteling op de stroomfactuur is eenzijdig volgens de VREG. Bijna alle openbaredienstverplichtingen worden verrekend via de elektriciteitsfactuur en bijna niets via de gasfactuur. Via de gasfactuur betalen we met zijn allen maar 9 miljoen euro per jaar.
ODV: het is een vlag die vele ladingen dekt. Technische verzorging van onze energienetten, bijvoorbeeld, zoals een tussenkomst bij nieuwe gas- of elektriciteitsaansluitingen, of de kosten voor de installatie van publieke laadpalen voor elektrische auto’s. Maar ook sociale tussenkomsten zoals de budgetmeters die het energieverbruik beperkt van mensen die hun facturen niet meer kunnen betalen, of de gegarandeerde energievoorziening voor mensen van wie de elektriciteits- of gasleverancier failliet gaat.
En sinds een paar tientallen jaren de ondersteuning van onze energieomslag: subsidies om woningen energiezuiniger te maken en vooral de ondersteuning van de hernieuwbare energie. Het gaat dan om de groenestroomcertificaten ter ondersteuning van windmolens en zonnepanelen, bijvoorbeeld. Maar ook voor de zogenaamde warmte-krachtcertificaten die groene warmtebronnen moeten ondersteunen.
Het is al langer duidelijk dat die ondersteuning een grote druk op onze elektriciteitsfactuur zet. Maar hoe groot die druk precies is, dat is al heel wat minder duidelijk. De subsidies voor de groene energie zitten namelijk heel ingewikkeld verborgen in onze stroomfactuur, onder maar liefst drie verschillende rubrieken, waarin bovendien ook nog andere kosten worden aangerekend.
Een deel zit in de energieheffing van de Vlaamse overheid, een ander deel zit verborgen in onze bijdrage voor het onderhoud van de elektriciteitsnetten (waarbij dan de vraag is: hoeveel van die bijdrage gaat naar dat onderhoud en hoeveel naar de ondersteuning van onze zonnepanelen en windmolens) en het laatste deel zit verstopt in een kleine soms letterlijk onzichtbare rubriek (omdat hij op sommige facturen gewoon niet staat vermeld) van onze stroomleveranciers “bijdrage groene stroom en wkk”.
De Vlaamse overheid heeft onze stroomleveranciers namelijk verplicht een deel van de subsidiebewijzen van de groene energie (de groenestroomcertificaten) op te kopen. Dat betekent natuurlijk meer kosten voor de stroomleveranciers. Kosten die ze van de overheid mogen doorrekenen aan de klant. De meesten zetten die kosten apart op de factuur onder de post “bijdrage groene stroom en wkk”, sommigen doen dat niet en verrekenen dit gewoon in hun globale stroomprijs. Het maakt de verwarring alleen maar groter en de berekening quasi onmogelijk.
Zo is onze stroomfactuur een verduiveld ingewikkeld nest geworden waarin een kat haar jongen niet meer terugvindt. Het is de verdienste van de VREG dat hij het nest heeft ontward én de jongen heeft gevonden. Dat waren er dus zeer veel én zeer dikke: jaarlijks blijkt maar liefst 1,3 miljard netto via de drie posten van de Vlaamse stroomfactuur naar de hernieuwbare energie te vloeien.
Vooral het grote aandeel van de “bijdrage groene stroom en wkk” valt daarbij op: dat is maar liefst 600 miljoen. Daarnaast komt er 600 miljoen via de distributienettarieven van de netbeheerders. Die krijgen uit het Energiefonds en de algemene begroting van de Vlaamse regering nog eens een kleine 200 miljoen om de subsidies voor de groene stroom mee te helpen betalen. En dat Energiefonds wordt gestijfd via , jawel, de Vlaamse energieheffing op onze stroomfactuur.
Bron: VRT